استاد معظم حضرت آیت اللّه سبحانى در ۲۸ شوال المکرم۱۳۴۷ق(۲۰ فروردین ۱۳۰۸ش) در تبریز در خانواده علم و تقوا و فضیلت دیده به جهان گشود.
پدر بزرگوار ايشان: زاهد وارسته، مرحوم آيت اللّه حاج شيخ محمد حسين سبحانى خيابانى، يكى از عالمان و فقيهان تبريز بود كه بيش از 50 سال به كار تدريس، تأليف، راهنمايى مردمان و مرحوم آيت اللّه حاج شيخ محمد حسين سبحانى خيابانى پرورش شاگران اشتغال داشت.
وى در شب نوزدهم رمضان المبارك 1299ق در تبريز به دنيا آمد و پس از طى دوران كودكى ونوجوانى، به تحصيل علوم دينى روى آورد و فقه و اصول را نزد آيت اللّه حاج سيد ابوالحسن انگجى، فلسفه و كلام و منطق را نزد علاّمه شيخ حسين قراچه داغى، و هيئت و رياضيات و نجوم را در محضر ميرزا على آقا منجم لنكرانى فرا گرفت. سپس در 28 سالگى (1327ق) رهسپار حوزه علميه نجف گرديد و مبانى علمى خويش را نزد علماى بزرگ نجف همچون آيات عظام:
آيت اللّه حاج شيخ جعفر سبحانى، پس از فراغت از تحصيلات ابتدايى، در مكتبخانه مرحوم ميرزا محمود فاضل (فرزند فاضل مراغى از شاگردان شيخ اعظم انصارى) به فراگيرى متون ادب پارسى پرداخت و كتابهايى مانند: گلستان، بوستان، تاريخ معجم، نصاب الصبيان، ابواب الجنان و غيره را فراگرفت .
سپس در 14 سالگى (1361ق) رهسپار مدرسه علميه طالبيه تبريز گرديد و به آموختن مقدمات علوم و سطوح پرداخت. علوم ادبى را نزد مرحومان: حاج شيخ حسن نحوى و شيخ على اكبر نحوى، و بخشى از مطول، منطق منظومه و شرح لمعه را در محضر علاّمه بزرگوار ميرزا محمد على مدرس خيابانى صاحب ريحانة الأدب (م1373ق) بياموخت و اين همه پنج سال (تا 1365ق) به طول انجاميد.
استاد سبحانى، در آن زمان سخت مشغول تعليم وتعلم (دروس مقدمات) و مباحثه و تأيف بود. يادگار قلمى ايشان از آن زمان (با اينكه نوجوانى 17 ساله بود) دوكتاب است كه هم اينك موجود مى باشد: 1.معيار الفكر (در منطق); 2.مهذب البلاغة(در علم معانى، بيان و بديع).
مهاجرت به حوزه علميه قم
دگرگونى در آذربايجان و ظهور فرقه دمكرات به رهبرى پيشهور و غلام يحيى(در شهريور 1325ش) و تشكيل حكومت وابسته به شوروى، عرصه را براى تحصيل تنگ كرد و به همين جهت، استاد لازم ديد محيط تحصيل را عوض كرده و رهسپار حوزه علميه قم گردد. لذا در مهرماه 1325 شمسى وارد قم شد و به تكميل سطوح، همت گماشت. باقيمانده فرائد الاُصول را نزد مرحوم آيت اللّه حاج ميرزا محمد مجاهدى تبريزى (1327ـ 1379ق) و آيت اللّه حاج ميرزا احمد كافى (1318ـ1412ق) آموخت و كفاية الاُصول را هم نزد مرحوم آيت اللّه العظمى گلپايگانى (م1414ق) بياموخت.
نواهنگی زیبا و آموزنده از بیانات «آیت الله جعفر سبحانی» پیرامون «مفهوم واقعی پرستش خالصانه خداوند و تفاوت آن با زیارت حضرات معصومین(علیهم السلام)»(تولید اختصاصی بانک صوتی تبیان)(3:32)
جلسه دوم سخنرانی «آیت الله جعفر سبحانی» با موضوع «شبهات وهابیت»؛ پیرامون «دلیل از کتاب ابن تیمیه، مراتب توحید، اشتباه ابن تیمیه و محمد بن عبدالوهاب» (26:05)
جلسه چهارم سخنرانی «آیت الله جعفر سبحانی» با موضوع «شبهات وهابیت»؛ پیرامون «توحید در عبادت یا الوهیت؟، انگیزه بت پرستان از پرستش غیر خدا، تعریف عبادت از منظر علمای شیعه» (25:22)
جلسه پنجم سخنرانی «آیت الله جعفر سبحانی» با موضوع «شبهات وهابیت»؛ پیرامون «پایه گذار بت پرستی در مکه، تعریف استاد از عبادت، تعریف قدما از عبادت» (30:04)
جلسه نهم سخنرانی «آیت الله جعفر سبحانی» با موضوع «شبهات وهابیت»؛ پیرامون «دلیل قرانی بر مشروعیت زیارت قبور مؤمنان، دلیل روایی بر مشروعیت زیارت قبور مؤمنان، زیارت قبر رسول اکرم(ص)، سیره مسلمین» (32:17)
جلسه دهم سخنرانی «آیت الله جعفر سبحانی» با موضوع «شبهات وهابیت»؛ پیرامون «زیارت قبر پیغمبر اکرم(ص) سبب اکمال حج، دلیل ابن تیمیه بر حرمت سفر برای زیارت قبر پیغمبر اکرم (ص) و ادله ابطال آن» (27:05)
جلسه یازدهم سخنرانی «آیت الله جعفر سبحانی» با موضوع «شبهات وهابیت»؛ پیرامون «آیا پاسداری از مراقد پیغمبران و امامان علیهم السلام شرك است یا عین توحید؟ دلیل قرآنی برای پاسداری از مرقد پیغمبر و امامان علیهم السلام» (29:12)
جلسه سیزدهم سخنرانی «آیت الله جعفر سبحانی» با موضوع «شبهات وهابیت»؛ پیرامون «ساختن سایبان یا بنا بر قبور اولیای الهی و ائمه اهل بیت(ع) و صالحان، و بررسی سخن وهابیها که می گویند این حرام است و گاهی می گویند شرك است و بدعت» (29:02)
جلسه شانزدهم سخنرانی «آیت الله جعفر سبحانی» با موضوع «شبهات وهابیت»؛ پیرامون «توسل به دعای مؤمن بررسی شبهات وهابیت: 1 - درخواست دعا از میت شرک است؛ 2-درخواست دعا از پیامبر اکرم(ص) سودی ندارد؛ 3-پیغمبر سخن ما را نمیشنود» (28:43)
جلسه هفدهم سخنرانی «آیت الله جعفر سبحانی» با موضوع «شبهات وهابیت»؛ پیرامون «توسل به مقام پیغمبر اکرم(ص)، توسل عبدالمطلب به پیامبر و توسل به عباس عموی پیغمبر» (28:01)
جلسه هیجدهم سخنرانی «آیت الله جعفر سبحانی» با موضوع «شبهات وهابیت»؛ پیرامون «آیا قسم دادن خدا به حق انبیاء و اولیاء شرک وحرام است؟ و بیان 4 اشکال و جواب آنها در این مورد» (33:47)
جلسه نوزدهم سخنرانی «آیت الله جعفر سبحانی» با موضوع «شبهات وهابیت»؛ پیرامون «جریان فیض الهی از طریق اسباب، شفاعت اولیای الهی بی قید و شرط نیست، شفاعت با اذن خدا صورت میگیرد، تفاوت شفاعت با وساطت های دنیوی، آیا طلب شفاعت از انبیاء و اولیاء شرک و حرام است؟» (31:55)
جلسه بیستم سخنرانی «آیت الله جعفر سبحانی» با موضوع «شبهات وهابیت»؛ پیرامون «در مکتب محمد بن عبد الوهاب مقامات اولیاء و انبیاء درست شناخته نشده است و تصور شده که اینها همانند انسان های معلومی هستند و فقط از این نظر که به مقام رسالت و ولایت رسیدهاند از جانب خدا پیام آور هستند و بس، اما اینکه خود اینها مقامی دارند و خداوند عالم به اینها قدرتی داده است، این جهتش در مکتب اینها مطرح نیست، یعنی آنان کاملاً این بخش را نادیده گرفتهاند» (32:04)
جلسه بیست و یکم سخنرانی «آیت الله جعفر سبحانی» با موضوع «شبهات وهابیت»؛ پیرامون «معنای لغوی تبرک، تبرک به دستمال حضرت مسیح، دلائل قرآنی تبرک، تبرک به آب وضو پیامبر، تبرک به قبر پیامبر(ص)» (34:38)
جلسه بیست و دوم سخنرانی «آیت الله جعفر سبحانی» با موضوع «شبهات وهابیت»؛ پیرامون «دو عبارت از دو عالم بزرگ اهل سنت و جماعت، بزرگداشت موالید اولیای الهی» (27:46)
جلسه بیست و سوم سخنرانی «آیت الله جعفر سبحانی» با موضوع «شبهات وهابیت»؛ پیرامون «بهره گیری از اعمال دیگران، بهره گیری میت ازاعمال نیک دیگران، استغفار فرشتگان برای مومنان، بهره گیری میت از روزه و حج نائب، نذر برای اولیا الهی» (33:23)
جلسه بیست و چهارم سخنرانی «آیت الله جعفر سبحانی» با موضوع «شبهات وهابیت»؛ پیرامون «بررسی اشکال وهابیها که میگویند هیچ کس بر گردن خدا حق ندارد» (37:06)
جلسه بیست و پنجم سخنرانی «آیت الله جعفر سبحانی» با موضوع «شبهات وهابیت»؛ پیرامون «پاسخ به این شبهه وهابی ها که می گویند گریه بر مردگان حرام است» (33:59)